VÌ SAO MUỐN TRỞ THÀNH PHIÊN BẢN TỐT NHẤT CỦA CHÍNH MÌNH, BẠN CẦN “CĂNG THẲNG TÍCH CỰC”?
Vì sao muốn trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình, bạn cần “căng thẳng tích cực”?
Ảnh minh hoạ. Nguồn:Internet
“Stress” hay căng thẳng – nghe không ổn lắm nếu bạn muốn có một tâm trạng tĩnh tại ở nơi làm việc. Thế nhưng, đôi khi “căng thẳng tích cực” có thể tạo đòn bẩy để bạn trở thành phiên bản tốt nhất của bản thân. Dùng nó sao cho đúng, là việc chúng ta cùng bàn ở đây.
Trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình không phải là chuyện dễ. Đôi khi, nó áp lực đến mức bạn muốn né tránh. Ôn tập cho một bài kiểm tra quan trọng gây căng thẳng, và việc chuẩn bị cho một bài nói chuyện trước đông người cũng thế.
Trong những tình huống này, bạn stress vì biết rằng đó là việc bạn cần làm vì nó sẽ giúp bạn đạt được điều gì đó tốt đẹp hơn.
Loại căng thẳng tích cực này được gọi là eustress.
Eustress là gì?
Căng thẳng mà lại tốt – điều này nghe hơi ngược so với ấn tượng xưa nay. Vì thường nói đến căng thẳng là nói đến thống khổ, mệt mỏi, tâm trạng tiêu cực, thậm chí làm tăng nguy cơ mắc bệnh của cơ thể.
Nhà nội tiết học người Canada gốc Hungary Hans Selye lần đầu tiên nghiên cứu chi tiết về căng thẳng vào năm 1936. Nghiên cứu của ông cho thấy ngoài những hậu quả tiêu cực tiềm tàng của căng thẳng thông thường, cũng có loại căng thẳng “tốt” – eustress.
Ông đưa ra giả thuyết: nếu căng thẳng, nhưng vẫn ở mức độ bạn cảm thấy thoải mái, thì là “căng thẳng tích cực” – là điều bạn nên trải qua. Bởi vì điều đó thực sự giúp cải thiện hiệu suất.
Khi căng thẳng dồn dập, liên tục kéo dài và bạn không còn thoải mái nữa, thì sẽ chuyển sang “căng thẳng tiêu cực”, dẫn tới bệnh tật và cuối cùng là sự sụp đổ. Có một ranh giới tinh tế giữa hai loại căng thẳng này, vì vậy chú ý đến các mức độ căng thẳng và đánh giá xem nó đang có lợi hay có hại cho bạn là rất quan trọng.
Ví dụ về Eustress
Có thể tham khảo định nghĩa của Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ (American Psychological Association – APA) về Eustress:
“Loại căng thẳng là kết quả từ những nhiệm vụ đầy thách thức nhưng khả thi, và thú vị hoặc đáng giá… Nó tác động có lợi bằng cách tạo ra cảm giác hoàn thành hoặc đạt thành tích và tạo điều kiện cho sự tăng trưởng, phát triển, làm chủ và đạt hiệu suất cao”.
Mỗi người sẽ có trải nghiệm cảm giác eustress khác nhau. Nhưng khá dễ dàng tìm thấy eustress trong đời sống hàng ngày của chúng ta:
Tập thể dục: Những căng thẳng về thể chất mà bạn trải qua trong quá trình tập luyện sẽ thúc đẩy cảm giác hoàn thành và dần giúp cơ thể và tinh thần của bạn cảm thấy phấn chấn.
Sinh con: Các mẹ bầu phải trải qua vô vàn những cơn căng thẳng, đau đớn, sợ hãi khi lâm bồn. Tuy nhiên, họ vượt qua căng thẳng khi biết rằng kết quả là họ sẽ nhận được đứa con do mình sinh ra.
Nụ hôn đầu: Trước nụ hôn đầu có thể khá căng thẳng. Đối phương có hứng thú không? Khi nào nó sẽ xảy ra? Bạn có phải là một người hôn giỏi không? Những căng thẳng này sẽ dẫn tới cảm giác hưng phấn và càng mạnh mẽ hơn khi nó thực sự xảy ra.
Du lịch: Chi phí tiền bạc và vật chất khi đi du lịch có thể gây căng thẳng, nhưng chúng rất xứng đáng khi bạn có những trải nghiệm thay đổi cuộc đời.
Các mối quan hệ xã giao mới: Nhiều người mắc chứng lo âu xã hội, nhưng trải nghiệm căng thẳng khi gặp gỡ những người mới có thể có lợi vì đó là cách tuyệt vời để kết bạn và xây dựng các mối quan hệ lâu dài. Thêm vào đó, bạn học được các kỹ năng giao tiếp hiệu quả.
Mỗi tình huống này đều buộc bạn phải chịu cảm giác căng thẳng, từ những tương tác xã hội không thoải mái cho đến hoạt động thể chất cường độ cao.
Trong những trường hợp này, vượt qua căng thẳng thường dẫn đến kết quả có lợi. Bạn chỉ cần cho phép mình trải qua căng thẳng đó trước khi bạn bắt tay vào hành động.
Các lợi ích của Eustress
Nói không quá thì eustress là điều cần thiết để nâng cao chất lượng cuộc sống. Các lợi ích của eustress bao gồm:
Động lực
Cảm giác đạt được thành tựu
Niềm vui sống
Sự phát triển cá nhân
Tăng cường năng lực tự phục hồi
Cảm giác kiểm soát được cuộc sống
Nhược điểm của Eustress
Một số hoạt động mang lại cảm giác thích thú ban đầu cũng có thể mang lại kết quả tiêu cực nếu cường độ áp lực xảy ra liên tục. Đó là lý do một số bà mẹ rơi vào trầm cảm sau sinh và một số sinh viên căng thẳng học hành đến mức kiệt quệ.
Vì vậy, “căng thẳng tích cực” chỉ còn tích cực nếu bạn giữ được những điều kiện sau đây làm bệ đỡ:
Không cố gắng quá sức mình
Có chỗ dựa tâm lý (gia đình và bạn bè)
Có các hoạt động giải trí vui vẻ để giải lao trong giai đoạn căng thẳng
Giữ thái độ tích cực
Bước ra khỏi Vùng an toàn của bạn
“Bước ra khỏi vùng an toàn”, về cơ bản, là cho phép bản thân trải nghiệm eustress. Lời khuyên này nhằm chỉ ra: bạn phải đối mặt với sự khó chịu (hoặc căng thẳng) để tạo ra sự thay đổi bên trong.
Mỗi khi cơ thể hoặc tâm trí của bạn buộc phải rời khỏi “vùng an toàn”, nó sẽ trải qua căng thẳng và điều chỉnh lại để nâng cấp con người bạn.
Nếu không có chút căng thẳng tích cực lành mạnh đó, bạn sẽ ít có khả năng làm nên sự thay đổi. Một sự kiện xã hội có thể khiến bạn choáng ngợp, nhưng nếu bỏ qua, bạn có thể bỏ lỡ các mối quan hệ xã hội cần thiết. Nếu bạn không vượt qua được cơn đau mỏi cơ bắp khi tập thể dục, cơ thể của bạn sẽ không thể cải thiện.
Kết quả của eustress là thành tích – điều mang lại cho bạn cảm giác hạnh phúc và tự hào sau khi vượt qua trở ngại.