TÍNH GIÁ XUẤT KHO THEO PHƯƠNG PHÁP BÌNH QUÂN GIA QUYỀN

Tính giá xuất kho theo phương pháp bình quân gia quyền

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Hàng tồn kho là những tài sản dự trữ cho các quá trình hoạt động của doanh nghiệp (sản xuất, thương mại và dịch vụ), bao gồm tài sản được giữ để bán trong kỳ hoạt động kinh doanh bình thường (hàng hóa, hàng hóa bất động sản…); tài sản đang trong quá trình sản xuất kinh doanh dở dang (sản phẩm dở dang, bán thành phẩm…); tài sản dự trữ cho quá trình sản xuất (vật tư, nguyên liệu, vật liệu, công cụ dụng cụ…). Đây là loại tài sản có vai trò quan trọng trong doanh nghiệp, vì vậy cần phải tính giá xuất kho và xác định một cách chính xác trị giá hàng tồn kho

Hiện nay theo thông tư 200/2014/TT-BTC (áp dụng cho doanh nghiệp lớn) và thông tư 133/2016/TT-BTC (dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ) của Bộ Tài Chính có 3 phương pháp tính giá xuất kho là phương pháp bình quân gia quyền, phương pháp tính theo giá đích danh, phương pháp nhập trước xuất trước.

Mỗi phương pháp đều có những ưu nhược điểm nhất định. Doanh nghiệp phải căn cứ vào hoạt động kinh doanh thực tế của mình để có thể lựa chọn các phương pháp tính giá sao cho thuận lợi trong quá trình tính toán và phải đảm bảo nguyên tắc nhất quán trong hạch toán.

Khái niệm tính giá xuất kho theo phương pháp bình quân gia quyền.

Theo phương pháp bình quân gia quyền, giá gốc hàng tồn kho xuất trong kỳ được xác định theo công thức:

Giá thực tế xuất kho = Số lượng xuất kho  x  Đơn giá thực tế bình quân

Đơn giá thực tế bình quân	=	Giá trị hàng tồn đầu kỳ + giá trị hàng thực tế nhập trong kỳ
		Số lượng hàng tồn đầu kỳ + Số lượng hàng nhập trong kỳ

Đơn giá bình quân có thể được tính cho cả kỳ kế toán (bình quân cả kỳ dự trữ/bình quân cố định), hoặc được tính sau mỗi một lần nhập mới (bình quân liên hoàn), tùy thuộc vào tình hình của mỗi đơn vị kế toán.

Tính giá xuất kho theo phương pháp bình quân gia quyền cả kỳ dự trữ

Ưu điểm: Việc tính toán đơn giản, dễ thực hiện, chỉ cần tính một lần vào cuối kỳ.

Nhược điểm: Độ chính xác không cao, phải chờ đến cuối kỳ mới có thể tính được, tất cả các lần xuất kho không xác định được mức giá bình quân, trong phiếu xuất kho chỉ hiện số lượng mà không hiện giá trị hàng xuất.

Công thức tính

Với phương pháp này, ở thời điểm cuối kỳ, kế toán cần thực hiện tính đơn giá bình quân của các mặt hàng ở trong kho theo công thức

Đơn giá bình quân cả kỳ dự trữ	=	Giá thực tế tồn đầu kỳ + Nhập trong kỳ
		Số lượng tồn đầu kỳ + Nhập trong kỳ.

Ví dụ: Tại một doanh nghiệp X trong tháng 6 năm N có tình hình vật tư như sau:

– Vật tư tồn đầu tháng: 2.000 kg, đơn giá 50.000 đồng/kg

– Tình hình nhập xuất trong tháng:

Ngày 03: nhập kho 4.000 kg, đơn giá nhập 60.000 đồng/kg

Ngày 06: xuất sử dụng 5.000 kg

Ngày 14: nhập kho 4.000 kg, đơn giá nhập 55.000 đồng/kg

Ngày 19: nhập 2.000 kg, đơn giá nhập 65.000 đồng/kg

Ngày 20: xuất sử dụng 5.500 kg.

– Trị giá hàng tồn đầu kỳ = 2.000 x 50.000 = 100.000.000 đ

– Trị giá hàng nhập trong kỳ = 4.000 x 60.000 + 4.000 x 55.000 + 2.000 x 65.000 = 590.000.000đ

– Số lượng hàng trong kỳ = 2.000 + 4.000 + 4.000 + 2.000 = 12.000 kg

– Đơn giá bình quân = (100.000.000 + 590.000.000) / 12.000 =  57.500 đ/kg

– Trị giá vật liệu xuất:

Ngày 06 = 5.000 x 57.500 = 287.500.000đ

Ngày 20 = 5.500 x 57.500 = 316.250.000 đ

Tổng = 603.750.000 đ

– Trị giá vật liệu tồn kho = 100.000.000 + 590.000.000 – 603.750.000  = 86.250.000đ

Tính giá xuất kho theo phương pháp bình quân gia quyền sau mỗi lần nhập

Ưu điểm: Độ chính xác cao vì được tính toán thường xuyên và liên tục, khắc phục được nhược điểm của cách tính theo phương pháp bình quân gia quyền cả kỳ dự trữ. Vì vậy phương pháp này thường được sử dụng để tính giá xuất kho ngoại tệ.

Nhược điểm: Khối lượng tính toán nhiều do phải tính toán đơn giá bình quân sau mỗi lần nhập kho, vì vậy sẽ mất nhiều thời gian và công sức hơn.

Công thức tính

Sau mỗi lần nhập kế toán phải tính toán, xác định đơn giá bình quân của các loại hàng hóa nhập về.

Đơn giá bình quân sau mỗi lần nhập	=	Giá thực tế tồn kho sau mỗi lần nhập
		Lượng thực tế tồn đầu kho sau mỗi lần nhập

Ví dụ: Ví dụ: Doanh nghiệp A có các nghiệp vụ phát sinh trong tháng 3 năm N như sau:

Ngày 01: tồn 2000 USD, tỷ giá 23.000đ/USD

Ngày 05: nhập 3000 USD, tỷ giá 22.600đ/USD

Ngày 07: xuất 2000 USD

Ngày 15: nhập 1000 USD, tỷ giá 22.800đ/USD

Chúng ta thực hiện tính tỷ giá xuất quỹ ngoại tệ như sau:

-Ngày 05: nhập 3000 USD, tỷ giá 22.600đ/USD

Tỷ giá xuất quỹ = (2.000 x 23.000 + 3.000 x 22.600) / (2000 + 3000) = 22.760 đ/USD

-Ngày 07: xuất 2000 USD theo tỷ giá 22.760 đ/USD

Trị giá xuất = 2.000 x 22.760 = 45.520.000đ

Tồn cuối ngày 07: 3000 USD x 22.760đ/USD

-Ngày 15: nhập 1000 USD, tỷ giá 22.800đ/USD

Tỷ giá xuất quỹ = (3.000 x 22.760 + 1.000 x 22.800) / (3.000 + 1000) = 22.770 đ/USD

Theo Dantaichinh