HỢP ĐỒNG BẢO HIỂM TÀI SẢN DƯỚI GIÁ TRỊ LÀ GÌ?
Hợp đồng bảo hiểm tài sản dưới giá trị là gì?

Hợp đồng tài sản dưới giá trị là một trong ba loại hợp đồng bảo hiểm theo quy định của pháp luật. Vậy tại sao lại là hợp đồng bảo hiểm dưới tài sản, khái niệm loại hợp đồng đó được quy định như thế nào?
1. Khái niệm hợp đồng bảo hiểm tài sản dưới giá trị
Theo Điều 12 Luật kinh doanh bảo hiểm 2000 quy định:
Điều 12. Hợp đồng bảo hiểm
1. Hợp đồng bảo hiểm là sự thoả thuận giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, theo đó bên mua bảo hiểm phải đóng phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm phải trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.
2. Các loại hợp đồng bảo hiểm bao gồm:
a) Hợp đồng bảo hiểm con người;
b) Hợp đồng bảo hiểm tài sản;
c) Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự.
Trong đó, hợp đồng bảo hiểm tài sản là hợp đồng bảo hiểm có đối tượng là tài sản (bao gồm vật có thực, tiền, giấy tờ trị giá được bằng tiền và các quyền tài sản, có cả động sản, bất động sản hiện có và hình thành trong tương lai).
Khoản 1 Điều 43 Luật kinh doanh bảo hiểm 2000 quy định “Hợp đồng bảo hiểm tài sản dưới giá trị là hợp đồng trong đó số tiền bảo hiểm thấp hơn giá thị trường của tài sản được bảo hiểm tại thời điểm giao kết hợp đồng.”
Theo đó:
- Số tiền bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm tài sản: Số tiền bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm tài sản là số tiền mà bên mua bảo hiểm yêu cầu bảo hiểm cho tài sản.
- Số tiền bảo hiểm thấp hơn giá thị trường của tài sản là số tiền mà bên mua bảo hiểm yêu cầu bên nhận bảo hiểm chi trả cho người thụ hưởng (khi xảy ra sự kiện bảo hiểm) thấp hơn giá trị của tài sản được định giá theo giá thị trường (qua hoạt động định giá).
- Thời điểm xác định giá trị tài sản và số tiền bảo hiểm là thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm.
2. Trách nhiệm và hình thức bồi thường
Theo khoản 2 Điều 43 Luật kinh doanh bảo hiểm 2000 quy định đối với hợp đồng bảo hiểm tài sản dưới giá trị đã được giao kết, doanh nghiệp bảo hiểm chỉ chịu trách nhiệm bồi thường theo tỷ lệ giữa số tiền bảo hiểm và giá thị trường của tài sản được bảo hiểm tại thời điểm giao kết hợp đồng. Theo đó:
- Các bên phải thỏa thuận tỷ lệ giữa số tiền bảo hiểm và giá thị trường của tài sản để xác định trách nhiệm bồi thường của doanh nghiệp bảo hiểm, thỏa thuận này được nêu rõ trong hợp đồng bảo hiểm. Đồng thời, tỷ lệ này còn phụ thuộc vào mức độ thiệt hại thực tế của tài sản.
- Số tiền bảo hiểm không phải là số tiền mà người thụ hưởng được thụ hưởng khi xảy ra sự kiện bảo hiểm mà chỉ là căn cứ để xác định số tiền bồi thường mà bên nhận bảo hiểm thực hiện. Tuy nhiên, số tiền bồi thường thực tế tối đa là bằng số tiền bảo hiểm, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Các hình thức bồi thường khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra theo Điều 47 Luật kinh doanh bảo hiểm 2000 quy định, gồm:
Bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm có thể thoả thuận một trong các hình thức bồi thường sau đây:
- Sửa chữa tài sản bị thiệt hại;
- Thay thế tài sản bị thiệt hại bằng tài sản khác;
- Trả tiền bồi thường.
Trong trường hợp doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm không thoả thuận được về hình thức bồi thường thì việc bồi thường sẽ được thực hiện bằng tiền.
Sau khi bồi thường theo quy định trên, doanh nghiệp bảo hiểm có quyền thu hồi tài sản bị thiệt hại khi đã thay thế hoặc bồi thường toàn bộ theo giá thị trường của tài sản.