Dưới 18 tuổi có được kí hợp đồng lao động không?

Lao động dưới 18 tuổi là lao động chưa thành niên, đang trong độ tuổi phát triển về trí tuệ, thể lực mà vẫn phải lao động. Vì vậy pháp luật sẽ có những quy định đặc thù đối với đối tượng này.

1) Công việc không được sử dụng đối với lao động dưới 18 tuổi

Theo Điều 143 Bộ luật lao động 2019 quy định lao động chưa thành niên bao gồm:

• Lao động chưa thành niên là người lao động chưa đủ 18 tuổi.
• Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi không được làm công việc hoặc làm việc ở nơi làm việc quy định tại Điều 147 của Bộ luật này.
• Người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi chỉ được làm công việc nhẹ theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành.
• Người chưa đủ 13 tuổi chỉ được làm các công việc theo quy định tại khoản 3 Điều 145 của Bộ luật này.

Có thể thấy, tùy theo từng độ tuổi mà lao động chưa thành niên có thể làm những công việc khác nhau, cụ thể theo Điều 147 Bộ luật quy định:

– Cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi làm các công việc sau đây:

• Mang, vác, nâng các vật nặng vượt quá thể trạng của người chưa thành niên;
• Sản xuất, kinh doanh cồn, rượu, bia, thuốc lá, chất tác động đến tinh thần hoặc chất gây nghiện khác;
• Sản xuất, sử dụng hoặc vận chuyển hóa chất, khí gas, chất nổ;
• Bảo trì, bảo dưỡng thiết bị, máy móc;
• Phá dỡ các công trình xây dựng;
• Nấu, thổi, đúc, cán, dập, hàn kim loại;
• Lặn biển, đánh bắt thủy, hải sản xa bờ;
• Công việc khác gây tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa thành niên.

– Cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi làm việc ở các nơi sau đây:

• Dưới nước, dưới lòng đất, trong hang động, trong đường hầm;
• Công trường xây dựng;
• Cơ sở giết mổ gia súc;
• Sòng bạc, quán bar, vũ trường, phòng hát karaoke, khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở tắm hơi, cơ sở xoa bóp; điểm kinh doanh xổ số, dịch vụ trò chơi điện tử;
• Nơi làm việc khác gây tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa thành niên.

2) Lao động dưới 18 tuổi có được kí hợp đồng lao động không?

Đối với vấn đề giao kết hợp đồng lao động đối với lao động dưới 18 tuổi được quy định tại khoản 4 Điều 18 Bộ luật lao động như sau:

Điều 18. Thẩm quyền giao kết hợp đồng lao động

…

4. Người giao kết hợp đồng lao động bên phía người lao động là người thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Người lao động từ đủ 18 tuổi trở lên;

b) Người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi khi có sự đồng ý bằng văn bản của người đại diện theo pháp luật của người đó;

c) Người chưa đủ 15 tuổi và người đại diện theo pháp luật của người đó;

d) Người lao động được những người lao động trong nhóm ủy quyền hợp pháp giao kết hợp đồng lao động.

Như vậy, vấn đề giao kết hợp đồng với lao động chưa thành niên được chia thành 02 trường hợp như sau :

– Trường hợp người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi, người lao động có thể trực tiếp ký kết hợp đồng lao động với người sử dụng lao động nhưng phải có văn bản đồng ý của người đại diện theo pháp luật của người lao động;

– Trường hợp người lao động chưa đủ 15 tuổi, người sử dụng lao động sẽ ký hợp đồng lao động với cả người lao động và người đại diện theo pháp luật của người lao động.

3) Xử phạt vi phạm về giao kết hợp đồng lao động đối với lao động dưới 18 tuổi

Căn cứ vào khoản 2 Điều 9 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm quy định đối với việc giao kết HĐLĐ như sau:

Điều 9. Vi phạm quy định về giao kết hợp đồng lao động

…

2. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Giữ bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng hoặc chứng chỉ của người lao động khi giao kết hoặc thực hiện hợp đồng lao động;

b) Buộc người lao động thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện hợp đồng lao động;

c) Giao kết hợp đồng lao động với người lao động từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi mà không có sự đồng ý bằng văn bản của người đại diện theo pháp luật của người đó.

Ngoài ra, Điều 29 Nghị định này vẫn có những mức xử phạt riêng khi doanh nghiệp vi phạm trong việc sử dụng lao động dưới 18 tuổi, cụ thể:

– Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

• Sử dụng lao động chưa thành niên mà chưa có sự đồng ý của cha, mẹ hoặc người giám hộ của người chưa thành niên đó;
• Sử dụng lao động chưa thành niên làm việc quá thời giờ làm việc quy định tại Điều 146 của Bộ luật Lao động;

– Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi làm các công việc bị cấm hoặc làm việc tại nơi làm việc bị cấm quy định tại Điều 147 của Bộ luật Lao động nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Mức phạt tiền đối với các hành vi vi phạm trên là mức phạt đối với NSDLĐ là cá nhân. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

CCPL: Bộ luật lao động 2019

Theo: Thuvienphapluat