4 NHÓM CHỈ SỐ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TRONG DOANH NGHIỆP
4 nhóm chỉ số phân tích báo cáo tài chính trong doanh nghiệp
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Báo cáo tài chính là bản tổng hợp tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, không hẳn báo cáo tài chính phản ánh toàn bộ hiện trạng của doanh nghiệp. Làm thế nào để hiểu hết ý nghĩa những con số trong báo cáo tài chính? Dưới đây là 4 nhóm chỉ số phân tích báo cáo tài chính trong doanh nghiệp cần lưu ý.
Nhóm 1 Tỷ lệ lợi nhuận
Lợi nhuận là thước đo khả năng tạo doanh thu và kiểm soát chi phí của doanh nghiệp. Các con số trong bảng báo cáo tài chính không hoàn toàn khách quan, phản ánh đúng tình hình. Doanh thu chịu sự chi phối của các quy tắc về thời điểm ghi nhận doanh thu. Chi phí thường được ước tính, nếu không muốn nói là ước đoán.
Vì vậy lợi nhuận được ghi nhận trên báo cáo kết quả kinh doanh là sản phẩm của nghệ thuật tài chính, và bất kỳ tỷ lệ nào được tính toàn dựa trên những con số này cũng tự nó phản ánh tất cả những ước tính và giả định.
5 tỷ lệ lợi nhuận cần nắm được:
- Tỷ lệ lợi nhuận gộp = Lợi nhuận gộp/doanh thu
- Tỷ lệ lợi nhuận hoạt động = Lợi nhuận gộp/Doanh thu
- Tỷ lệ lợi nhuận thuần = Lợi nhuận thuần/Doanh thu
- Tỷ lệ lợi nhuận trên tài sản (ROA)= Lợi nhuận thuần/Tài sản
- Tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) = Lợi nhuận thuần/Vốn chủ sở hữu
Đây là chỉ số phân tích báo cáo tài chính quan trọng. Một lần nữa hãy lưu ý một điều về tất cả những con số tỷ lệ này. Các tỷ lệ rất hữu dụng, đặc biệt khi chúng được theo dõi trong một thời gian để xác lập các đường xu hướng.
Nhóm 2 tỷ lệ đòn bẩy
Các tỷ lệ đòn bẩy cho phép bạn thấy rõ doanh nghiệp sử dụng nợ như thế nào. Nợ là một từ có ý nghĩa nặng nề đối với nhiều người: Nó gợi lên hình ảnh của những chiếc thẻ ứng dụng, khoản thanh toán lãi vay.
Trong kinh doanh, đòn bẩy có hai cách xác định. Đòn bẩy hoạt động và đòn bẩy tài chính. Hai ý tưởng này liên quan với nhau nhưng lại khác biệt. Đòn bẩy hoạt động là tỷ lệ giữa chi phí cố định và chi phí biến đổi, tăng cường đòn bẩy hoạt động có nghĩa là tăng thêm chi phí cố định với mục tiêu là giảm chi phí biến đổi. Ngược lại, đòn bẩy tài chính đơn giản có nghĩa là mức độ mà tài sản của doanh nghiệp được rót vốn mua sắm bằng nợ.
Đòn bẩy dù thuộc loại nào cũng giúp doanh nghiệp làm ra nhiều tiền hơn, nhưng nó cũng gia tăng rủi ro. Ở đây chúng tôi chỉ tập trung vào đòn bẩy tài chính, và chúng ta sẽ tìm hiểu hai tỷ lệ này.
- Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu = Tổng nợ phải trả/Vốn chủ sở hữu
- Tỷ lệ thanh toán lãi vay = Lợi nhuận hoạt động/Mức lãi hàng năm
Nếu bạn muốn hiểu toàn bộ về tình trạng nợ của doanh nghiệp, chắc chắn bạn sẽ phải tính toán những tỷ lệ trên.
Nhóm 3 tỷ lệ thanh toán
Các tỷ số thanh toán cho biết khả năng đáp ứng mọi trách nhiệm tài chính của doanh nghiệp, không chỉ là trả nợ, mà còn trả lương, thanh toán nhà cung cấp, nộp thuế…vv. Những tỷ lệ này đặc biệt quan trọng chỉ số phân tích báo cáo tài chính đối với các doanh nghiệp nhỏ, những doanh nghiệp thường rơi vào nguy cơ cạn tiền, nhưng chúng cũng trở nên quan trọng đối với một doanh nghiệp lớn, khi doanh nghiệp này gặp phải các rắc rối về tài chính.
Công thức tính các tỷ số thanh toán:
Hệ số thanh toán ngắn hạn = Tài sản ngắn hạn/Nợ ngắn hạn
Hệ số thanh toán nhanh = Tài sản ngắn hạn – Tồn kho/Nợ ngắn hạn
Nhóm 4 tỷ lệ hiệu suất hoạt động
Các tỷ lệ hiệu suất hoạt động giúp bạn đánh giá hiệu quả quản lý tài sản và khoản nợ chính trên bảng cân đối kế toán. Cách nói quản lý bảng cân đối kế toán có thể mang ý nghĩa rất riêng, đặc biệt là khi hầu hết các doanh nghiệp chỉ tập trung vào báo cáo kết quả kinh doanh. Bảng cân đối kế toán liệt kê tài sản và những khoản nợ phải trả, và những tài sản và khoản nợ phải trả này luôn biến động.
Ngày tồn kho = Tồn kho trung bình/Giá vốn hàng bán
Tốc độ luân chuyển hàng tồn kho = 360 ngày/Ngày tồn kho
Kỳ thu tiền bình quân = Khoản phải thu cuối kỳ/Doanh thu theo ngày
Kỳ thanh toán bình quân = Khoản phải trả cuối kỳ/Giá vốn theo ngày
Tốc độ luân chuyển tổng tài sản = Doanh thu/Tổng tài sản
Tất nhiên trên thực tế các tỷ lệ không dừng tại đây. Các chuyên gia tài chính thuộc mọi hình thức sử dụng rất nhiều tỷ lệ khác nhau. Công ty bạn có thể có những tỷ lệ cụ thể phù hợp cho riêng mình, hoặc phù hợp với ngành, hoặc cả hai.
Tuy vậy những tỷ lệ mà chúng tôi trình bày ở bài này là những tỷ lệ phổ biến nhất với hầu hết các doanh nghiệp. Mặc dù việc hiểu báo cáo tài chính là quan trọng, song đó mới là suất phát điểm cho hành trình đạt tới trí tuệ tài chính.
Các tỷ lệ đưa bạn đến tầng bậc tiếp theo, chúng mở ra cho bạn cách thức hiểu ý nghĩa hàm ẩn giữa các dòng, nhờ đó bạn có thể thấy những gì đang thực sự diễn ra. Chúng là công cụ hữu dụng để phân tích doanh nghiệp và kể câu chuyện tài chính của doanh nghiệp.